Hiểu về bệnh zona

Bệnh zona, còn được gọi là herpes zoster, là một loại phát ban da gây đau đớn do virus thủy đậu (varicella-zoster) tái hoạt động ở những người đã từng bị thủy đậu. Virus có thể tái hoạt động do nhiều nguyên nhân, bao gồm tuổi tác, thuốc ức chế miễn dịch, bệnh tật hoặc căng thẳng.

Người ta ước tính rằng cứ năm người từng bị thủy đậu thì có một người sau đó sẽ bị zona. Trong một số trường hợp, cơn đau do zona có thể kéo dài vài tuần hoặc vài tháng sau khi phát ban đã biến mất. Cơn đau dai dẳng này được gọi là đau dây thần kinh sau zona (PHN) và có nhiều khả năng xảy ra theo tuổi tác.

Bệnh zona khởi phát với cảm giác nóng rát trên da, sau đó là phát ban dạng mụn nước chứa dịch gây đau đớn, vỡ ra và chuyển thành vết loét trước khi lành. Bệnh thường ảnh hưởng đến một vùng cụ thể ở một bên cơ thể như ngực, nhưng đôi khi có thể ảnh hưởng đến đầu, mặt và mắt. Người bị zona cũng có thể lây truyền bệnh thủy đậu cho những người dễ mắc bệnh.

Phòng ngừa bệnh zona bằng vắc-xin

Bệnh zona có thể phòng ngừa bằng vắc-xin. Không có quy định cụ thể về thời gian phải chờ sau khi bị zona mới được tiêm vắc-xin, mặc dù tốt nhất nên đảm bảo phát ban zona đã biến mất trước khi tiêm vắc-xin. Vắc-xin được tiêm vào phần trên cánh tay.

Có hai loại vắc-xin hiện có – Zostervax (vắc-xin sống) và Shringrix (vắc-xin không sống). Cả hai đều được chấp thuận sử dụng cho người từ 50 tuổi trở lên.

Zostervax

Zostervax không được khuyến cáo sử dụng cho người suy giảm miễn dịch và những người có tiền sử phản vệ với bất kỳ thành phần nào của vắc-xin hoặc với neomycin và gelatin. Zostervax được tiêm một liều duy nhất và không cần tiêm nhắc lại.

Các thử nghiệm lâm sàng trên những người cao tuổi chưa từng mắc bệnh zona cho thấy tỷ lệ mắc bệnh zona giảm từ 50 đến 70 phần trăm.

Shringrix

Đây là vắc-xin tái tổ hợp. Vắc-xin này chứa một thành phần gọi là tá dược giúp tăng cường đáp ứng miễn dịch với vắc-xin. Shringrix có thể là lựa chọn phù hợp hơn cho những người có hệ miễn dịch suy yếu, những người không khuyến cáo sử dụng vắc-xin sống. Các nghiên cứu đã xác nhận rằng Shingrix an toàn và sinh miễn dịch khi được tiêm sau Zostavax từ năm năm trở lên.

Một nghiên cứu ngẫu nhiên, có đối chứng giả dược trên người lớn tuổi (≥50 tuổi) cho thấy vắc-xin có hiệu quả phòng ngừa bệnh zona tổng thể là 97,2%. Vắc-xin được tiêm hai liều, cách nhau từ hai đến sáu tháng và không cần tiêm nhắc lại.

Vắc-xin này cũng có thể được tiêm cho những người đã tiêm Zostervax sau một thời gian dài để duy trì hiệu quả bảo vệ. Shingrix không được khuyến cáo sử dụng cho những người có tiền sử phản vệ với bất kỳ thành phần nào của vắc-xin hoặc với liều tiêm trước đó.

Tác dụng phụ có thể xảy ra của vắc-xin phòng bệnh zona

Nhìn chung, vắc-xin này được coi là rất an toàn. Các tác dụng phụ thường gặp bao gồm đỏ, đau và sưng tại chỗ tiêm, sốt, mệt mỏi, đau đầu, đau nhức cơ thể, khó chịu và buồn nôn.

Cả Zostervax và Shingrix đều có sẵn tại hầu hết các Phòng khám Y tế Raffles . Để nhận vắc-xin, vui lòng liên hệ với chi nhánh bạn muốn tiêm để đặt vắc-xin.